Silikon Vadisinde Kimler Yaşıyor | Geçmişi ve 2000’ler

Silikon vadisinde kimler yaşıyor sorusu öğrenmek istediğimiz, merak ettiğimiz bir soru. Teknoloji ile ilgili hangi işi yaparsanız yapın mutlaka bu ekosistem hakkında biraz okumuş veya kulaktan duyma da olsa bazı bilgiler edinmişsinizdir diye tahmin ediyorum. Çok büyük şirketlerin buralarda kurulduğunu zaten biliyoruz. Peki, bu lokasyonun sırrı ne? Neden büyük firmalar silikon vadisinde hayatlarına devam ediyor?

Aslında bu sorunun cevabı, göbekli tepe neden anadoluda sınırlarında var olmuş gibi sorgulamanın başlangıcı. O zamanki doğal ortamlar, yerleşim için elverişli durumların bu bölge etrafında toplandığını tahmin ediyoruz. San Francisco Bay Area bölgesi yani silikon vadisi olarak adlandırdığımız bölge de çok farklı bir geçmişe sahip değil. Teknik çalışanların dahi maaşlarının bazı firmalarda milyon dolarlar seviyesinde ölçülen bu bölgenin sırrı ne? neden büyük firmalar buradan çıkıyor? 

Silikon Vadisinde Kimler Yaşıyor

Silikon vadisinin şu anki durumu, büyük şirketlerin bu bölgeyi cazip hale getirmesinden kaynaklanıyor. Şüphesiz bu durum daha avantajlı başka bir lokasyonun oluşumunu engelliyor veya zorlaştırıyor. Dünyanın farklı bölgelerinde büyük kuruluşlar iyi yatırımlar yaparak yazılımcıları ve teknoloji severleri bölgelerine çağırmak isteseler de başarılı değiller. Silikon vadisi kadar üne kavuşmuş ve herhangi bir köşesinde otururken teknik birine rastlayabileceğiniz bir habitat oluşturmak hayallerin biraz ötesinde kalıyor. Bu bölgenin tecrübesini geçebilmek neredeyse bütün havayı başka bir lokasyona kaydırmak gibi. Hatta bu hedef başarılı ile tamamlansa bile burada bırakılan izler bu bölgeyi ölümsüz kılmaya yeter.

Hadi bu bölgenin geçmişine biraz daha detaylı bir bakış atalım.

Silikon Vadisinin Geçmişi

• Bay Area ikinci dünya savaşında ilk büyük ünlenmesini yaşadı. Köprüde çekilmiş savaş fotoğrafları bu bölgenin ünlenmesine neden olan ilk hareketliliğin yaşanmasına sebep oldu. Tam nedeni bilinmiyor. Yine de bu fotoğrafların dünya medyasında da yer bulması önemli bir köşe taşı. Ayrıca ordudaki görevine devam eden veya ordudan ayrılmış kişilerin de bu bölgede yaşaması belirli nitelikteki teknik ekibin bir araya gelmesini sağlamış. Düşünün dünyanın önde gelen ülkelerinden birinde ordu göreviniz var. Bu görev, sizin teknolojinin son adımlarını gün gün geliştirmenize olanak veriyor. Bu yetenekli teknik ekibin yerleştiği ve savaş sonrasında özel şirketlerde danışmanlık yaptığını hayal edin. Bir diğer önemli nokta ise soğuk savaş dönemindeki gelişmelerin artması. Kapalı kapılar ardında yapılan stratejik geliştirmeler, bu ekosistemin daha hızlı bir büyüme sağlamasındaki en önemli köşe taşıdır.
• Soğuk savaş dönemi dünyanın hiç görmediği bir geliştirme dönemine şahitlik yaptı. Ben insanların korkularından büyüdüğünü söylerim. Dünya ülkeleri de böyle bir model çizmiş. Ülkeler korkularından paranoyalarından büyümüş. Hayal gücünü zorlayan düşmanlık planları onların en iyi çözüme odaklanmalarına yardımcı olmuş. Bu yardım ise UC Berkeley, Stanford Linear Accelarator, Lawrence Livermore Labs gibi kurumların geliştirmeleri ile kendine büyük bir alan yaratmış. Tabi bunlara ek olarak herkesin hakkında biraz fikir sahibi olduğu NASA Araştrma topluluğu da Bay Area’nın neden dünyanın teknoloji üssü olduğunu ispatlar niteliktedir.
• En büyük teknolojik atılım ise Stanford bölgesinin yöneticileri ve Kaliforniya valiliği yapan kişilerin vizyonları sayesinde oldu. Teknoloji geliştirmeleri için üniversiteye özel paylar ayıran görevliler fedakarlıklarının karşılığını buldular. 20.YY sonlarına denk gelen bu destekler, karşılığını 1960’ların sonunda aldı. Bu bölgede yapılan geliştirmeler sayesinde Linux ve MacOS temellerinin atıldığı teknolojinin ortaya çıkmasına neden oldu. Berkeley ve Stanford Üniversitesi’nde yapılan bu geliştirmeler insanlık tarihi açısından gerçekten önemli birer dönüm noktasıdır.
• Intel bu dönüm noktasında ve böyle bir ilerleme sürecinde ortaya çıktı. Intel bu gelişmeler yeterli değil diyerek kuruldu. Moore tarafından kurulan şirket Intel 4004 ile 1971’de kendisinin ve pazarın devrimini yaptı.
• David Packard, William Redington Hewlett işte bu iki isim mezun oldukları Stanford Üniversitesi’nden bir bütçe talep ettiler. Bu bütçe ise yine Silikon Vadisinin öncü firmalarından birinin ve onun teknolojisinin ortaya çıkmasına neden oldu. Bu firma ise elde ettiği büyük getiriyi Stanford habitatının büyümesi için fona destek olarak yatırdı. Son yirmi yılda bu fondan doğmuş şirketler bu yazıyı bulmanızı sağlayan firmalar. Sanırım onları saymaya gerek yok.

• Yukarıdaki buralar hep dutluktu temalı görsel de bu yüzden var. Amerika’da arsa emlak sektörü yüzünden çok değerliydi. Bilin bakalım en az ekili ve ticaret için kullanılmayan boş arazi neredeydi? Tahmin etmesi zor değil, Bay Area bölgesindeydi. Havasıyla, deniziyle ve doğasıyla tatil cennetini andıran bu bölge teknolojiye adanmak için uygundu. Beş yıldızlı hotel konforunda çalışma koşullarının bugün sağlanabilmesi işte o günlerdeki vizyona uzanıyor.
• Bir diğer devrim niteliğindeki yatırım ise patent alanında tam da bu bölgede yapıldı. Sunnyvale’de bazı vizyonerler tüm patentlerin ölçümlendiği ve analiz edildiği bir faaliyeti kurdular. Bu faaliyetler 90’lı yılların başında tüm dünyadaki gelişmelerin takip edilmesine ev sahipliği eden bir çalışmanın ortaya çıkmasına neden oldu.
• Kaliforniya bölgesinin eğitim yatırımları. İşte bir diğer AR-GE unsuru öğrencilerin küçük yaşlarda bu alana yönlendirilmesi oldu. Yaz okullarında teknoloji öğrenen, okul dönemlerinde ise teknoloji projeleri desteklenen çocuklar üniversite çağına geldiklerinde ortaya dünyanın en büyük şirketleri çıktı. Zaten en iyi konumdaki bu geliştirmeler esasında dünyanın en nitelikli insanların gelişme dönemlerinin tanıklığı idi. Üniversiteye geldiğinde bir öğrenci zaten ilgi alanından dolayı yetkinlik elde etmiş ise artık üniversite çağında öğrendiklerini ilgi alanını geliştirmeye aktarıyordu.
• Moore yasası bu bölgenin gelişmesindeki en önemli gizli temellerden birini oluşturuyordu. E-ticaret firmanız olduğunu düşünün, bir kırmızı elbise veya mavi bir takım elbise tanıtımı hedefleyin. Ne kadar sürede adınızı dünyaya duyurabilirsiniz. Bu önemsiz örnekten daha önemlisi, yazı gibi önemli bir aracın 2500 yılda dünyaya yayıldığı gerçeğidir. İşte Moore yasası ekseninde düşünen kişiler teknolojinin hızla yayılması için ellerinden gelenin biraz daha fazlasını yaptılar. TV’nin otomobillerin dünyaya yayılması da farklı değil. Onlarca sene aldı bu teknolojilerin son kullanıcı ile buluşması. Silikon vadisi bu yavaşlığı gördü ve teknolojinin beşiği olabilmek için her alanda firmaya ihtiyacının olduğunu biliyordu.
• Her konuya ihtiyaç olacağı bilinci ve farklı çözümlerin aynı lokasyonda bulunması çok önemli bir metrik. Silikon vadisinde kimler yaşıyor sorusu 2000’li yılların başında yaygınlaşan bir merak konusu olsa da aslında 80’li yıllarda da burada yapılanlar önemli geliştirmelerdi. İnsanlar o dönemde de buradaki okullardan ve iş hayatından yararlanmak istiyordu.

Bilinenin aksine silikon vadisi, Google veya Apple gibi şirketlerin kurucularının bu bölgede rasgele yerleşim almasından dolayı ünlü olmadı. Bu şirketlerin kurucularının hayalleri bir gün bulundukları bölgedeki gibi ünlü bir teknoloji şirketi olmaktı. Hatta birçok yeni nesil geliştirici bu ünlü firmalarda çalışmak için yola çıktı. Silikon vadisinin tarihsel gelişimi günümüze hem popüler hem de balon bir hedef de getirdi. Bu hedef farklı ülkelerde ünlenen şirketlerin geliştirme departmanlarını bu bölgeye taşımasıdır. Taşımak elbette ki şirkete katkı sağlayacaktır ama bu amaç pazarlama stratejisi olarak kullanılmazsa. Geliştirme için oraya taşınma vizyonu olan şirketler ise zaten kısa sürede bu yatırımlarının karşılığını alırlar.

İşte bu silikon vadisi habitatı sanıldığı üzere birkaç ünlü teknoloji firmasının bu bölgede yer almasından kaynaklanmıyor. Silikon vadisi ardındaki güç; matematiksel kuramlar, elektronik bileşenlerin gelişmesi, eğitim alanındaki vizyoner yaklaşım, yatırımın mühendisliği gibi bir çok alandaki ilerlemeden kaynaklanıyor.

Şimdilik buralarda yaşayan ünlü veya ünsüz girişimcilerin bulundukları bölgelerden görüntüler ekliyorum. Silikon vadisinde kimler yaşıyor sorusuna ve daha fazlasına cevap bulduğunuzu düşünüyorum.

Silikon vadisinde günlük yaşam ise oldukça güzel görünüyor. Gelecekte bu yaşama odaklandığımız etraflıca yazılar içerisinde olacağım.  Bu süreçte senin de silikon vadisindeki şirinleri görmeni isterim. Paylaşmaya ve okumaya devam etmeniz dileğiyle.

Silikon Vadisinde Kimler Yaşıyor Gündelik Yaşam 

Gündelik yaşam ve en çok ziyaret edilen bölgelerden kareler.

(Silikon vadisinde kimler yaşıyor sorusuna güzel bir cevap da yazının bonusu olsun, yazıyı beğendiyseniz silikon vadisi vs wall street ilginizi çekebilir.)